قرائت بیانیه جمهوری اسلامی ایران در حوزه اقلیم فضایی

پنجاه و هشتمین جلسه زیر کمیته علمی و فنی کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورا جو(کوپوس) با موضوع اقلیم فضایی در تاریخ 30 و 31 فروردین ماه سال جاری به میزبانی دفتر امور فضای ماورای جو سازمان ملل متحد ( یونوسا) با توجه به شرایط پاندمی جهانی کرونا، به‌صورت مجازی برگزار شد. با توجه به اهمیت موضوع اقلیم فضایی، دو روز از جلسات ده روزه این زیر کمیته به این حوزه اختصاص یافت. در این نشست، بیانیه جمهوری اسلامی ایران در خصوص موضوع اقلیم فضایی قرائت شد که در آن علاوه بر شرح مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در سطح ملی به اهمیت توجه جهانی به موضوع اقلیم فضایی و بیان نقش مؤثر آن بر اقتصاد و فعالیت‌های روزمره انسان اشاره شده است.

زیر کمیته علمی و فنی کوپوس بخشی از دفتر امور فضایی ملل متحد و کمیته استفاده صلح ­آمیز از فضای ماورا جو است که با هدف استفاده از فضا در راستای صلح، امنیت و توسعه برای بشریت در سال 1959 توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد تأسیس شده است. وظیفه کوپوس ایجاد همکاری­های بین­ المللی در حوزه استفاده صلح ­آمیز از فضای ماورا جو، تشویق برنامه­ های پژوهشی در حوزه فضا و بررسی مشکلات حقوقی ناشی از اکتشافات فضایی و فعالیت های قابل انجام توسط سازمان ملل متحد در حوزه فضاست. در جلسات زیر کمیته علمی و فنی کوپوس که به صورت سالیانه برگزار می شود، موضوعاتی همچون؛ اقلیم فضایی، اجرام نزدیک به زمین، پسماندهای فضایی، استفاده از فناوری فضایی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی یا مدیریت بحران، سامانه‌های ماهواره­ای ناوبری جهانی و پایداری بلند دوره فعالیت­های فضایی توسط کشورهای عضو، مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. با توجه به اهمیت موضوع اقلیم فضایی و تأثیرات فعالیت های خورشید و تشعشعات فضایی بر زیرساخت های فناورانه و فضایی و نگرانی بین المللی برای این موضوع، دو روز نخست این نشست به بررسی مسئله اقلیم فضایی گذشت.

نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در این نشست نیز ضمن قرائت بیانیه کشورمان به نقش مؤثر اقلیم فضایی در اقتصاد و زیرساخت های زمین پایه و فضاپایه اشاره و برخی از فعالیت های پژوهشی و دانشگاهی و رویدادهای توانمندسازی صورت گرفته در این خصوص را برشمردند. در این بیانیه به فعالیت های بین المللی سازمان فضایی ایران در این خصوص و طرح ارائه شده از سوی ایران به سازمان اپسکو برای ایجاد مرکز رصد و پایش اقلیم فضایی آسیا-اقیانوسیه اشاره شد.

رویدادهای اقلیم فضایی و فعالیت های خورشیدی و تشعشات فضایی، تهدیدی برای زیرساخت‌های زمینی بوده و همچنین عملیات فضایی را که وابستگی انسان به آن‌ها دائماً در حال افزایش هست، در معرض تهدید قرار می دهد. کمیته استفاده صلح ­آمیز از فضای ماوراء جو ملل متحد، در راستای ترویج یک واکنش بین ­المللی در مقابل خطرات رویدادهای اقلیم فضایی، این موضوع را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین در این نشست، کشورهای عضو در بیانیه های خود به اهمیت همکاری های بین المللی برای فعالیت در حوزه اقلیم فضایی از جمله پیش‌بینی رخدادهای اقلیمی فضایی، تبادل دانش و فناوری، به اشتراک گذاری داده های اقلیم فضایی و توسعه فرآیندها و زیرساخت های موجود پرداختند. پژوهش­های اخیر، درک جدیدی را درخصوص تأثیرات منفی ناشی از رویدادهای اقلیم فضایی و تأثیرات آن بر روی زیرساخت­های مهم و اقتصاد جهانی ایجاد کرده است. براساس مطالعاتی که اخیراً انجام شده است احتمال وقوع یک طوفان مغناطیسی در دهه آینده می­ تواند به بزرگی 3 تا 10 درصد باشد. با توجه به پایش دائمی فعالیت های خورشیدی، اقدام مؤثر در زمینه جلوگیری از آسیب های ناشی از اقلیم فضایی، باید با همکاری جهانی صورت پذیرد و در همین راستا فعالیت های مشترک بین المللی در این حوزه در حال افزایش است.